#پایان_مهمانی

امیر هاشمی مقدم

پس از گفتگوی تند و تیز خبرنگار تلویزیون طلوع با محمدجواد ظریف (اینجا)، فارغ از اینکه این مصاحبه حرفه‌ای بود یا نبود، افرادی انگشت‌شمار که از این صراحت یک خبرنگار افغانستانی با وزیر امور خارجه ایران خشمگین شده بودند، در توئیتر هشتک #پایان_مهمانی راه انداخته و خواستار بیرون رفتن مهاجران افغانستان از ایران شدند. تا جایی که من جستجو کرده و در توئیتر دیدم، تنها دو نفر این هشتک را با این منظور به کار گرفته بودند. اما اکنون هزاران هشتک #پایان_مهمانی در توئیتر نوشته شده که همگی به دفاع از مهاجران افغانستانی پرداخته‌اند. بسیاری از این افراد هشتک دیگری هم در کنار #پایان_مهمانی نوشته‌اند به نام #آغاز_شهروندی، که خواستار اعطای شهروندی به افغانستانی‌هایی است که بیش از چهل سال است در این کشور زیسته، در خوب و بد در کنار ایرانیان بوده، با دستمزد اندک به کارهایی پرداخته که کمتر ایرانی‌ای حاضر به انجام آنست، و همچنان گاهی با گیرهای عجیب اداری و البته عموما سلیقه‌ای برخی مسئولین (همچون محدودیت‌های دریافت کارت بانکی یا سیم‌کارت تلفن همراه) روبروست.

ظرف چند ساعت، یکی از آن دو نفر که این هشتک را راه انداخته بود، مجبور به پوزش‌خواهی شده و پذیرفت که از روی عصبانیت این کار را کرده بود. همچنانکه برای جبران این رفتارش قول داد سرپرستی یک کودک بی‌سرپرست افغانستانی را هم تا پایان عمر بپذیرد.

واکنش‌ها به این هشتک چند نکته را نشان می‌دهد:

1- جامعه و مردم ایران با وجود همه تنگناهای اقتصادی، محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی و رفتارهای نادرست سیاسی و بین‌المللی، آن چیزی نیست که در برخی کتاب‌ها و نوشته‌های اصطلاحا روشنفکری و «خود خاک بر سر پنداری» مُد شده و ایرانیان را بدون هیچ روش یا نظریه علمی، واجد ویژگی‌های بسیار منفی و سیاه وصف می‌کند.

2- با همه محدودیت‌هایی که ایرانیان در زندگی روزمره با آنها روبرو هستند، همچنان نیم‌نگاهی هم به اطراف‌شان دارند. یعنی در حالی‌که خودشان زیر فشارهای مختلف خم شده‌اند، نسبت به احوال مهمانان افغانستانی در کشورشان بی‌تفاوت نیستند. تا جایی که حتی با کاربرد واژه مهمان هم برای آنها مخالف‌اند.

3- گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در کشور تنها مایه رواج فساد و جرایم اینترنتی و... نشده است (آنگونه که برخی با همین ادعاها در پی محدودیت بیشتر بر اینترنت در ایران هستند)؛ بلکه شاخص‌ها یا به سخن دیگر، شاخک‌های انسانی و اخلاقی را هم در سطح جامعه حساس‌تر کرده است.

پی‌نوشت: البته این به معنای نادیده گرفتن کسانی نیست که همچنان مخالف حضور افغانستانی‌ها در ایران‌اند. قطعا هنوز کسانی هستند که یا با دلایل خاص خودشان یا تنها بر پایه تعصب کورکورانه، خواهان بیرون شدن افغانستانی‌ها از ایران باشند. اما یکم اینکه دیگر دوران تک‌صدایی گذشته و طرفداران حقوق و حضور افغانستانی‌ها در کشور، اکنون صدای‌شان را به‌طور رسا به گوش دیگران می‌رسانند. دوم اینکه شمار این گروه روز به روز در حال افزایش است. کافی است ببینیم 10 سال گذشته چقدر از اطرافیان‌مان با افغانستانی‌ها همذات‌پنداری می‌کردند و اکنون چقدر.

دیگر نوشته‌های مرا در کانال تلگرامی مقدمه (اینجا) می‌توانید بخوانید.