شوخی با فرهنگ و اجتماع

نعمت‌الله فاضلی (استاد انسان‌شناسی): روزنامه شرقکتابی این روزها خواندم که در نوع خودش نظیر ندارد: «دیدار و گفتگو با روح چنگیزخان» (۱۴۰۲) نوشته امیر هاشمی مقدم.می‌گویم این کتاب نظیر ندارد، چه، اولین سفرنامه فارسی در سال‌های اخیر درباره مغولستان است. هاشمی مقدم پا به سرزمین ناشناخته‌ای می‌گذارد و توجه ما را به جایی جلب می‌کند که بکر و تازه است. توصیف‌های خواندنی و دلنشین از پدیده‌ها و تجربه‌های بکر و تازه، و تحلیل‌های تطبیقی و انتقادی نویسنده، خواننده را از همان بای بسم‌الله کتاب تا انتها دنبال خودش مشتاقانه می‌کشاند.نویسنده شنبه ۱۰ تیر ۱۳۹۶ وارد «فرودگاه چنگیزخان» در اولان‌باتور پایتخت مغولستان می‌شود و نوزده روز در آنجا اقامت دارد تا در دوره مغول‌شناسی شرکت کند.هاشمی مقدم انسان‌شناس و مردم‌نگار حرفه‌ای است و می‌داند چگونه مشاهده کند، چگونه مشاهداتش را بنویسد و از هر فرصتی برای یادگیری و یاد دادن نهایت بهره را ببرد. ضمنا او سفرنامه‌نویس حرفه‌ای هم هست و فوت و فن نوشتن را خوب تمرین کرده است.از مغولستان چه می‌دانیم؟ هیچ. واقعا هیچ، جز این که مغول‌ها روزگاری به ما حمله کرده و چنگیزخان و سربازانش ایران را نابود کرده‌اند. ما حتی از سهم و نقش ایلخانان در ایران هم اندک می‌دانیم.حالا بعد از چند قرن یک ایرانی کنجکاو، خلاق و ایران‌دوستِ تمام‌عیار می‌رود به شهر و دیار مغول‌ها تا ببیند آنها چگونه زندگی می‌کنند، چه می‌خورند، چه می‌پوشند، به چه دین و آیینی هستند، چه زبانی دارند، توسعه یافته‌اند یا نه و پرسش‌های بسیار دیگر. ضمنا می‌خواهد ببیند مغول‌ها چه شناختی از ایران و ایرانی دارند و سهم ما امروز در مغولستان چقدر است.«مغولستان در ایران سفارتخانه ندارد» (ص ۱۶) و همین دردسرهای بزرگی برای وی, ...ادامه مطلب

امیر هاشمی مقدم: انسان‌شناسی و فرهنگ ...سنگ‌نوشته تونیوکوک که البته به نام باین تسوکتو (Bain Tsokto) هم شناخته می‌شود، محوطه‌ای است تقریبا به مساحت 1200 متر که دور تا دورش را حصار کشیده‌اند و درونش دو, ...ادامه مطلب

امیر هاشمی مقدم: انسان‌شناسی و فرهنگ ...درون ساختمان موزه‌ای دارد که یافته‌هایی از دوران برنز تا دوره کنونی را به نمایش می‌گذارد. همچنین چکمه چرمی مغولی بسیار بزرگی (به گمانم تقریبا 6 متر) درون سالن ا, ...ادامه مطلب

امیر هاشمی مقدم: انسان‌شناسی و فرهنگ همینطور که داشتیم با وندان شوخی می‌کردیم، ناگهان یکی از اسب‌ها که گله‌شان در فاصله پنجاه متری‌مان بود شروع کرد با سرعت دویدن و بنابراین نگاه‌های ما را هم به خود کش, ...ادامه مطلب